Cekawé place na nardowëch Kaszëbach
Hél
Hélsczi półòstrów pòwinien sã zwac mierzeją hélską – je to wąskô, długô na 34 km mierzejô.
Na Hélu wôrto je òbaczëc mùzeùm rëbôczeniô, chtërné leżi krótkò hélsczi hôwindżi. Mùzeùm je w dôwnym ewangelicczim kòscele. Na wëstôwkach są preznentowóné zagadnienia sparłãczoné z historią Bôłtu, rëbôczenim na Gduńsczim Wikù i Wislanym Zalewie, dzejama Hélsczégò Półòstrowù. Bãdącë na Hélu wórto je òbaczëc plac, gdze mieszkają zelińtë. Pòdlégò òn pòd Mòrskô Stacja Institutu Òceanografie Gduńsczégó Ùniwerytetu. Na Hélu je téż karno wchodającé w skład Mùzeùm Obrónë Wëbrzeża. W miesce i òkòlim pówstałë setczi różnégò ôrtu ùmòcnieniów, bateriów a jinszich stanowiskow wòjskòwëch. Pierszé ùmòcnienia z betonu i stôlë pòwstałë ju w latach 20 – tëch XX stalatégò. Na Hélù mòżna téż òbaczëc wąskòtorową banã. Latarnia mòrskô w Hélu to òsmënórtnô wieża z czerwònobruny licowóny cegłë, zwãżiwô sã kù górze, na ji kùńcu je galeriô pòd stożkòwim dakã, na chtërnym je jedna z hélsczich antenów radiowëch. Latarniô mô 41,5 m. wësokòscë.
Swôrzewò
Sanktuarium Marijné Matczi Bòsczi Swôrzewsczi Królewi Pòlsczégò Mòrza je jednym z nôstarszich placów kùltu Nôswiãtszi Marije Pannë na Kaszëbach. Bez wieczi sanktuarium w Swôrewie skùpiało mieszkińców w dëchù pòlskòscë, òsoblëwie òbczas zabòrów. Dzało sã to wszëtkò, bò òd przeszło 600 lat na nordowëch Kaszëbach je tczonô łaskama słënącô sztatura Matczi Bòsczi, chtërna dlô mieszkińców, ale téż pielgrzimów je òsoblëwim merkã òbecnoscë Marije w codniowim żëcym. Pòdług legeńdë sztaturã nalazlë na mòrzu rëbôcë. Zanieslë ją do kòscoła na Hélu, ale rëbôcë dali ją nalézlë krótkò Swôrzewa. Tedë ùmëslëlë pòbùdowac kòscół w Swôrzewie i tczëc Marijã jakno królewą pòlsczégò mòrza. Òkróm sanktuarium w Swôrzewie mòżna pòdzywiac snôżi wik.
Pùck
Pùck to miasto leżącé kòle pùcczégò wikù. Je to historiczny plac zdënkù Pòlsczi z mòrzã bez generôla J. Hallera. Òkróm snôżégò wikù, sztrądu i mòla mòżna téż pòdzywiac w Pùckù: gòticczi kòscół parafialny, dôwny szpitalik – terôczasné Mùzeùm Pùcczi Zemi m. Flóriana Cenôwë. Mùzeùm pòwstało w 1980 rokù. W 1973 rokù w wëremòntowónym bùdinkù dôwnégò przëtułkù zwónégò „Szpitalikã” bëła òtemkłô pierszô ekspòzycjô pòswiąconô kaszëbsczi kùlturze. Pózni téż miasto przekôzało rozwijający sã institucje sąsôdëjący bùdink – chëcz kòwôla z kùznią a téż pòłożoną na rinkù kamieńicã mieszczańską.
Strzédné Kaszëbë
Kartuzë
Kartuze leżą nad sztërzema jezorama kartësczima.
Kòlegiatô Wniebòwzãcô Noswiãtszi Marije Pannë.
Jednym z nôwôżniészich zabëtków w tim miesce je Kolegiatô Wniebòwzãcô Noswiątszi Marije Pannë. Je to kòscoł klasztórny kartuzów, chtërny pòwstôwôłw w XIV i XV stalatim. Céchą charakteristiczną bùdowlë je dak w sztôłce trëmë i barokòwi hełm wieżë. Bënë są jiné, wielewôrtné zabëtczi, taczé jak gòticczi wôłtôrz, barokòwé stalle, trón przeòra chrzcelnicô.
Mùzeùm Kaszébsczé Kartuzë.
W Mùzeùm są ekspònatë tikającé sã zamieszkùjący Kaszëbë karna etnincznégò. Placówka ta je wspisónô na lëstã Państwòwégò Rejestru Mùzeów. Głownym inicjatorã jegò założeniô béł Frãcëszk Tréder. Wetrzód zbiérów mùzeùm je wiele rzeczi sparłączonëch z kaszëbską kùlturą.
Chmielno
Krótkò Kartuz je Chmielno. Snôżé jezora, kąpieliska i nôtëra. Òkróm tegò na flachù je Mùzeùm Ceramiczi Kaszëbsczi Néclów. Jich ceramika mó tradicje ségającé XIX stalatégò, a na terenie mùzeùm wórto je òbaczëc przedmiotë zdobioné piãknyma i symbòlicznyma wzorama.
Park Minaitórow Strzëszô Bùda
Je to karno, na terenie chtërnégò są makietë przedstôwiającé nôbarżi znóné bùdowle z całégò swiata w wersji pòmiésziony 1:25. Je téz park gigantów.
Rezerwat rodë Żurawié Błota
Je to torfòwiskòwi rezerwat, chtërny pòwsôł, bë chronic ùnikalné roscënë a téż ptôczi wòdnò – błotné, dla chtënëch terern ten stôł sã domã. Je tu téż Kamianné Jezoro i znóny Diôbelsczi Kam, jaczi je pòmnikã rodë.